Čeri paradajz (Solanum Lycopersicum var. Cerasiforme)

Čeri paradajz, ilil koktel paradajz je jednogodišnja biljka koja pripada carstvu iz porodice pomoćnica (Solanaceae). Čeri je zajednički naziv za sve sorte i hibride paradajza koje daju male plodove.

Čeri paradajz ima plod veličine krupnije trešnje, i otuda potiče ime „Cherry“ (na engleskom jeziku trešnja). Obično je crvene boje, ali postoji žuti, narandžasti, bordo kao i crni čeri paradajz. Uzgajanje ove biljke potiče od Asteka koji su ga koristili još u 15. veku u Meksiku. U Evropu su ga doneli Španci, i to kao ukrasnu biljku, smatrajući ga otrovnim zbog visokog sadržaja solanina. Većina naučnika smatra da je čeri paradajz zapravo hibrid domaćeg, divljeg i baštenskog paradajza.

Stabljika čeri paradajza raste od 10cm do 100cm u visinu, a njen prečnik ide do 2,5cm. Cvetovi su sitni i žuti, a oblik ploda može biti okrugao, jajast, duguljast, kruškolik.

Najpoznatije sorte čeri paradajza su:
• Cherry lipso – jarko crvene boje i ovalnog oblika
• Cherry datterino – žute ili zelene boje i jajastog oblika
• Cherry brioso – izrazito tamnije crvene boje i okruglog oblika
• Cherry tastery – crvene boje i krupnijih plodova (veličine loptice za golf)
• Cherry goldwyn – žute boje i okruglih plodova
• Cherry pear – crvene ili žute boje, kruškolikog oblika
• Cherry cocktail red – crvene boje i okruglog oblika, najzastupljeniji od svih vrsta

Uzgoj čerija se ne razlikuje puno od uzgajanja običnog, baštenskog paradajza. Čeri je vrlo je otporan na spoljašnje klimatske uslove, te se na otvorenom može uzgajati od marta do oktobra. Ukoliko se gaji iz semena, nakon što proklija, seme se polaže se u vlažno zemljište, prekriva slojem zemlje i ponovo zaliva. Najbolje ga je saditi u drvene sanduke ili velike saksije, a idealno rastojanje između sadnica je oko 25cm.

U kućnim uslovima, seme se može sejati u februaru. Sadnice čeri paradajza se na terasu ili balkon iznose tek kada prođu opasnosti od kasnijih mrazeva, od kraja aprila ili početkom maja meseca.

U svakom slučaju, čeri paradajzu su potrebni svetlo, toplota, redovno zalivanje i prihranjivanje. Najbolje ga je zalivati uveče, na svakih 2 do 5 dana, u zavisnosti od zemljišta i spoljašnje temperature. Pošto može izrasti do jednog metra, potrebno je podvezati stabljike, da bi se održala stabilnost biljke. Plodovi se javljaju leti, a početkom jeseni, pre mraza, čeri paradajz se unosi u svetlu topliju prostoriju gde će i dalje davati plodove.

Protiv biljnih bolesti i štetočina, od kojih su najčešće plamenjača, siva trulež, siva pegavost, crveni pauk, gusenice i grinje, čeri paradajz se može tretirati kupovnim sredstvima, ali i rastvorom koprive ili sode bikarbone.

Čeri paradajz je u poslednje vreme mnogo popularniji od svoj “rođaka” paradajza, jer je u odnosu na „običan” paradajz znatno slađi i ukusniji. Osim prijatnog ukusa, odličan je izvor karotenoida (posebno likopena), vitamina A, C i E, folata, flavonoida i kalijuma. Studije su pokazale da likopen štiti kožu od ultraljubičastih (UV) zraka. Takođe, sadrži 17 puta više gvožđa od mleka, dva puta više od jaja i čak tri puta više od ribe. Ima veoma mali broj kalorija i zbog toga je sastavni deo većine dijetalnih jelovnika.

Izvori: pmf.ni.ac.rs/Danica-Blagojevic , garden.org

Pročitajte i ostale tekstove iz kategorije Povrće.