Baštensko crevo za zalivanje i navodnjavanje

Baštensko crevo ima nezamenljivu ulogu pri svakom radu u bašti ili na većim površinama zemlje, poput velikih vrtova, staklenika, njiva. Bez obzira da li se vaša zemlja proteže na nekoliko hektara ili imate malu baštu sa cvećem, crevo je neophodno za zalivanje i navodnjavanje biljaka. Pored toga, crevo služi i za pranje betonskih delova dvorišta, alata i svih drugih potrpština koje se koriste u radovima napolju.

S obzirom da u ponudi imamo veliki broj proizvoda koji služe za zalivanje i navodnjavanje, u ovom tekstu ćemo se ograničiti na baštenska creva, pokušati ih uporedimo i da dođemo do zaključka koje crevo je najisplativije kupiti.

Baštenska creva se mogu razlikovati po više osnova:

• po nameni,
• po dimenzijama,
• po materijalu od koga su izrađena,
• po ceni

Pre svega, moramo reći da u slučaju kupovine baštenskog creva cena nije nešto što bi trebalo da nas rukovodi. Svi znamo da je jeftinije crevo i lošijeg kvaliteta, te će neminovno trajati kraće od nekog malo skupljeg.

Što se tiče namene, postoje creva za zalivanje i creva za navodnjavanje. Razlika je zapravo u površini koja se zaliva, te se creva za zalivanje koriste u manjim baštama i vrtovima kada uglavnom ručno kontrolišemo količinu vode i trajanje zalivanja, dok creva za navodnjavanje imaju više opcija – kap po kap, kontrola na tajmer i sl.

Materijal od koga creva mogu biti napravljena su vinil, guma, najlon, običan PVC, armirani PVC, plastika i u novije vreme tzv. magično crevo koje je napravljeno od rastegljivog materijala – mekog PVC-a.

Vinil creva su najpovoljnija, ali i najmanje kvalitetna. Lagana su za upotrebu, ali vrlo brzo pucaju zbog krtosti materijala. Nisu otporna na sunčeve zrake, te se ne smeju ostavljati napolju na jakom suncu.

Gumena (rubber) creva su dosta bolji izbor od vinila. Poseduju visoku čvrstoću, elastična su, otporna na visoke i niske temperature, a i cena im je povoljna. Jedino na šta treba paziti je da guma od koje je crevo napravljeno nije toksična, te pri kupovini treba pogledati da li na proizvodu postoj posebna sanitarna etiketa.

Najlon creva su proizvedena od laganog materijala koji se lako prenosi, a pritom je fleksibilan i izdržljiv. Ipak, najlon nije preterano stabilan na visokim temperaturama, tako da ovo crevo bez oštećenja može trajati samo oko dve sezone.

PVC baštensko crevo je zgodno zbog lakoće upravljanja, cene i dobre otpornosti. Ukoliko je crevo napravljeno od jednoslojnog PVC-a, trajaće kraće od onog koje je proizvedeno od više slojeva. Tu dolazimo i do armiranog PVC creva, koje između više slojeva PVC-a ima armaturu, odnosno ojačanje u vidu mrežastog tkanja, koje pojačava otpornost creva na savijanje i na velike razlike u temperaturi (slično betonu sa i bez armature). U slučaju da odaberete armirano PVC crevo, bolje je da se odlučite za ono sa mrežastim tkanjem na uštrb onog sa ukrštenim, jer ukršteno ojačanje može lakše nabreknuti i ispucati.

Na kraju ćemo pomenuti i sve popularnije “magično srevo”, koje je kreirano od mekog PVC-a i dobar je izbor za sve one koji nemaju dovoljno prostora za držanje baštenskih alatki, jer se ono nakon upotrebe “kao magijom” skuplja na trećinu svoje dužine. Veliki problem kod ovog creva je prodaja plagijata čiji je kvalitet neproveren, pa se može desiti i da bude toksično, što nikako ne bismo hteli. To su obično jeftinije verzije ovog creva koje se mogu naći u internet prodaji i po radnjama robe “sumnjivog kvaliteta”.

Nakon materijala od kojih su izrađena baštenska creva, trebalo bi da pomenemo i dimenzije, kako prečnika creva tako i njegove dužine. Kako birati dužinu i prečnik creva? Opšte je pravilo da izmerimo udaljenost između izvora vode (česme) do mesta navodnjavanja (npr. izmerićemo rastojanje između česme i najudaljenijeg dela placa koji zahteva zalivanje) i zaokružiti na ceo broj metara. Prečnik creva će zavisiti od veličine slavine na česmi. U vrtovima i baštama se najčešće koriste baštenska creva prečnika 13mm, 19 mm ili 25 mm.

Još poneka reč o adapterima koji se kače na baštenska creva, koji su itekako važni za pojedine radove u bašti. Adapteri, odnosno nastavci za creva se mogu naći u različitim oblicima i dimenzijama. Najpopularnija je tzv. ruža, koja zapravo predstavlja prskalicu koja se kači na crevo, te obezbeđuje mlaz kao pod tušem, što je korisno za manje zeljaste biljke, cveće, začine i sl. koje ne podnose direktan jak mlaz vode. Postoje i razni pištolji, podešavajući adapteri, prskalice koje se bodu u zemlju, adapteri sa vremenskom regulacijom, nastavci za zalivanje saksija itd. Svi oni su uglavnom napravljeni od plastike, te su samim tim i osetljivi na visoke temperature, što znači da ih je van sezone potrebno skloniti unutra.

To isto važi i za creva, jer bez obzira koje odaberete, čak i najotpornije gumeno crevo ne bi trebalo da se drži napolju cele godine.
Sa dobrim održavanjem, kvalitetno crevo vam može služiti i do 30 godina, i to bi trebalo na svaki način iskoristiti.

Želite da saznate više o alatima i alatkama za baštovanstvo? Pogledajte u Edukaciji.